در صورتی که باشگاه تهویه مناسبی نداشته یا اینکه به فضای کافی برای انجام فعالیت‌های ورزشی در آن در نظر گرفته نشده باشد، ما هرگز مجدداً برای انجام ورزش به آن باشگاه مراجعه نمی‌کنیم. طراحی باشگاه باید به‌گونه‌ای باشد که افراد در آن نهایت احساس آرامش و آسایش برای انجام فعالیت‌های ورزشی مختلف را داشته باشند. ورزش کردن در محیطی مطلوب انگیزه انسان برای ورزش را چند برابر می‌کند.
در زندگی‌های کم تحرک امروزی که انسان درگیر زندگی ماشین با تحرک پایین و استفاده از انواع فست‌فودها و غذاهای پرچرب شده، وظیفه هر انسانی است که خود و دیگران را به ورزش تشویق کند. طراحی فضاهای ورزشی مناسب به نوعی وظیفه مسئولان و افراد فعال در زمینه باشگاه‌های ورزشی است. با توجه به ضرورت طراحی هوشمندانه باشگاه ورزشی در ادامه برخی نکات مهم در رابطه با طراحی باشگاه‌های ورزشی بیان میشود.
اقتصادی بودن فضای ورزشی از مهم‌ترین نکات در طراحی باشگاه
امروزه ایجاد فضاهای ورزشی با هزینه کم ضروری است. ما به افزایش فضاهای ورزشی نیاز مبرم داریم. افزایش فضاهای ورزشی مناسب ناخودآگاه افراد را به ورزش تشویق می‌کند.
از طرف دیگر اقتصادی بودن باشگاه برای مدیران و صاحبان باشگاه‌های خصوصی نیز بسیار مهم است. در صورتی که اداره باشگاه مقرون‌به صرف نباشد، فعالیت در زمینه باشگاه برای مالک مقرون به‌صرفه نباشد، قادر به ادامه فعالیت خود در زمینه ورزشی نخواهد بود.
هزینه بالای طراحی و اجرای باشگاه به ناچار هزینه بیشتری را به کاربران و مراجعه‌کنندگان برای استفاده از باشگاه تحمیل می‌کند. بنابراین کاهش اقتصادی بودن طراحی باشگاه به نفع کارفرما و مراجعه‌کنندگان به باشگاه ورزشی است.
سادگی و استفاده حداکثری از فضا در طراحی باشگاه
سادگی در باشگاه بدنسازی بسیار مهم است. هرچقدر فضای داخلی باشگاه ساده‌تر و به دور از وسائل غیر ضروری باشد، ورزشکار تمرکز بیشتری بر انجام فعالیت‌های ورزشی خود دارد.
استفاده از تجهیزات و امکانات غیر ضروری نتیجه‌ای جز شلوغی بیش از اندازه و کاهش فضا برای انجام فعالیت‌های ورزشکار ندارد.
حذف وسائل غیرضروری باعث میشود، فضا بازتر به نظر برسد. علاوه بر این کاهش فضا سبب تداخل در انجام فعالیت‌های ورزشی ورزشکاران میشود. در برخی باشگاه‌ها از مبلمان، صندلی و سایر امکانات غیرضروری استفاده میشود. استفاده بیش از حد از این امکانات فضاها را شلوغ‌تر می‌کند.
تهویه مطبوع از اصول اساسی در طراحی باشگاه بدنسازی
تهویه مناسب و کیفیت تنفس در فعالیت‌های ورزشی بسیار مهم است. معمولاً باشگاه‌های ورزشی به‌صورت سالن‌های بزرگ در نظر گرفته می‌شوند. امکانات تهویه نیز باید متناسب با ابعاد سالن باشد.
متأسفانه در تعداد بسیاری از باشگاه‌های بدنسازی شاهد بی‌توجهی به موضوع تهویه سالن هستیم. تأمین اکسیژن مورد نیاز ورزشکار حین انجام ورزش در گرو تهویه مناسب است.
نورپردازی باشگاه ورزشی
نورپردازی در معماری فضاهای مختلف بسیار مهم است. نور کافی برای انجام فعالیت‌های ورزشی ضروری است. از طرف دیگر با استفاده از نورپردازی مناسب فضا زیباتر به نظر می‌رسد.
نور کم در فضا سبب خواب آلودگی ورزشکار شده و برای او مشکل ایجاد می‌کند. این امکان وجود دارد که بخشی از نور مورد نیاز فضا با استفاده از نور طبیعی تأمین شود. نور طبیعی علاوه بر اینکه فضا را روشن می‌کند، سبب افزایش سطح انرژی افراد نیز میشود.
استفاده از منبع نور نقطه‌ای در طراحی باشگاه اصلی توصیه نمی‌شود. نورپردازی نباید به‌صورتی باشد که چشم را خیره کند. در این صورت برای ورزشکار ایجاد مزاحمت خواهد کرد. استفاده از منبع نور گسترده که نور را به میزان یکسان در تمام فضا پراکنده کند، بهترین گزینه برای نورپردازی فضاهای باشگاهی است.
رختکن در باشگاه بدنسازی
رختکن از فضاهای اصلی تمام باشگاه‌های ورزشی محسوب میشود. کمدهای موجود در رختکن باید به تعداد ورزشکاران باشد. برای مثال در باشگاهی با ظرفیت ۱۰۰ نفر باید ۱۰۰ کمد لباس و حتی بیشتر از آن در نظر گرفته شود.
در صورتی که اتاق تعویض لباس و تعدادی دوش نیز در رختکن طراحی شود، فضا به‌مراتب مطلوب‌تر شده و کیفیت رختکن افزایش پیدا می‌کند.
فضای موجود برای حضور ورزشکاران در رختکن نیز باید برابر با نصف تعداد ظرفیت کمدها باشد. در رختکن باید نیمکت‌هایی در نظر گرفته شود که ورزشکاران برای بستن و تعویض بند کفش و نشستن روی آن مورد استفاده قرار دهند.
کفپوش مناسب در طراحی باشگاه
در طراحی باشگاه باید از کفپوش مناسب استفاده شود. در بسیاری از فعالیت ورزشی از قبیل پیلاتس و یوگا ورزشکار بدون استفاده از کفش ورزش می‌کند. راحتی کفپوش در چنین شرایطی بسیار مهم است.
علاوه بر این روی کفپوش حرکات ورزشی مختلف انجام میشود. پا و بدن ورزشکاران به‌صورت دائم با کفپوش در ارتباط است. کفپوش‌ها باید آنتی‌باکتریال باشند. کف‌پوش‌های آنتی باکتریال میکروب و باکتری کمتری به خود جذب می‌کنند و راحت‌تر تمیز می‌شوند.
از استفاده از آینه در طراحی باشگاه بدنسازی
استفاده آینه حین انجام حرکات ورزشی به ورزشکار کمک می‌کند که روی حرکات خود تمرکز کند. در باشگاه‌ها ممکن است از آئینه‌های سراسری روی دیوار استفاده شود. در برخی مواقع روبروی هر دستگاه آئینه‌ای قدی انفرادی نصب میشود.
استفاده از رنگ‌ها در طراحی باشگاه
رنگ‌ها از ارکان مهم در طراحی فضاها با کاربری مختلف هستند. در طراحی سالن‌های ورزشی نیز باید در انتخاب رنگ دقت شود. در سالن‌های ورزشی مانند ورزش یوگا که محیط باید آرام‌تر باشد، بهتر است از رنگ‌های روشن استفاده شود.
در سالن‌های ورزشی مربوط به فعالیت‌های ورزشی پرتحرک استفاده از رنگ‌های زرد و قرمز توصیه میشود. در برخی سالن‌های ورزشی مانند سالن‌های بدنسازی که نیاز به تمرکز و قدرت بالاست، استفاده از رنگ‌ها طوسی و سایر رنگ‌های خنثی در ترکیب با رنگ‌های تند. هیجانی استفاده شود.
در شرایطی که ابعاد باشگاه کوچک است، کاربرد رنگ‌های تیره اصلی توصیه نمی‌شود. رنگ‌های تیره باعث کوچک‌تر شدن فضا می‌شوند. در فضاهای کوچک با رنگ تیره احساس خستگی و کسالت به انسان دهد. علاوه بر این رنگ سقف و کف باید با رنگ دیوار هماهنگ باشد. کاربرد برخی رنگ‌ها در باشگاه‌های ورزشی در ادامه بیان میشود:
- رنگ قرمز: رنگ قرمز باعث تحریک اعصاب و ایجاد هیجان میشود. در سالن‌های ورزشی مانند بوکس که نیاز به تحریک اعصاب و برانگیخته شدن است، از این رنگ استفاده میشود؛
- رنگ زرد: رنگ زرد نشان‌دهنده جریان زندگی بوده و باعث افزایش انرژی ورزشکار میشود. همچنین این رنگ فضای باشگاه را روشن‌تر می‌کند؛
- رنگ سبز: معمولاً رنگ سبز باعث ایجاد آرامش در انسان میشود. این رنگ برای سالن‌های یوگا بسیار مناسب است؛
- رنگ نارنجی: رنگ نارنجی حاصل تلفیق رنگ‌های قرمز و زرد بوده و باعث تزریق شور و هیجان در انسان میشود. با توجه به اینکه این رنگ در افزایش اعتماد به نفس انسان مؤثر است، در سالن‌های بدنسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امکانات و تجهیزات مناسب
کیفیت امکانات و تجهیزات ورزشی در باشگاه‌های ورزشی بسیار مهم است. ورزش کردن با استفاده از امکانات روز و مدرن باعث میشود که ورزش کردن توأم با لذت بیشتری است و افراد به تداوم ورزش تشویق شوند.
فضای استراحت
یکی از بخش‌های مهم در طراحی باشگاه ورزشی ایجاد فضایی برای استراحت است. برخی افراد به‌دلیل ورزش‌های سنگین در زمان‌های بین ورزش نیاز به استراحت دارند. توصیه میشود که بهتر است فضایی نزدیک به هر دستگاه برای استراحت در نظر گرفته شود. به این ترتیب از تجمع افراد در بخش خاصی از باشگاه به‌منظور استراحت پیشگیری میشود. هر فرد به‌صورت انفرادی استراحت می‌کند و سپس به ادامه تمرینات خود می‌پردازد.
جایگذاری مناسب تجهیزات و امکانات
جایگذاری تجهیزات در طراحی باشگاه مهم است. جایگذاری تجهیزات باید به‌گونه‌ای باشد که افراد براحتی از آن‌ها استفاده کنند و در عین حال برای افراد دیگر مزاحمت ایجاد نشود.
فاصله دستگاه‌ها از یکدیگر باید مناسب باشد. همچنین محل عبور مناسبی باید در تمام بخش‌ها در نظر گرفته شود.
در صورتی که طراحی معماری باشگاه به‌گونه‌ای است که پنجره‌هایی رو به فضای بیرون یا مناظر زیبا وجود دارد، بهتر است دستگاه‌ها رو به پنجره قرار گیرند. به این ترتیب ورزشکار از مناظر زیبای بیرون استفاده می‌کند. بهتر است که روبروی هر دستگاه آینه قدی نیز قرار داده شود.
طراحی بوفه در باشگاه
در بسیاری از باشگاه‌ها فضایی به‌عنوان بوفه در نظر گرفته میشود. این فضا باید دور از تجهیزات و امکانات ورزشی و محیطی آرام باشد. تهویه مطبوع و در نظر گرفتن مقدمات برای انجام اقدامات بهداشتی در آن بسیار مهم است.
توجه به جذابیت در طراحی دکوراسیون باشگاه
باز هم تأکید می‌کنیم که سادگی در طراحی باشگاه‌های بدنسازی بسیار مهم است. به همین دلیل توصیه میشود که از استفاده از تجهیزات و لوازم غیر ضروری به‌منظور افزایش زیبایی فضای داخلی باشگاه پرهیز کرد؛ اما با طراحی حرفه‌ای می‌توان فضای داخلی جذاب و زیبا ایجاد کرد.
برای مثال از رنگ‌بندی مناسب و حرفه‌ای برای طراحی داخلی فضای داخل باشگاه استفاده کرد. با انتخاب اصولی رنگ کفپوش، دیوارها، سقف و حتی تجهیزات مورد استفاده فضایی مطلوب و مناسب ایجاد میشود.
رنگ تجهیزات و امکانات و چیدمان آن‌ها نیز در جذابیت فضای داخلی سالن مؤثر است. استفاده از دستگاه‌هایی با رنگ‌های خاص یا استفاده از توپ‌های پیلاتس با رنگ‌های زیبا و خیره‌کننده نیز فضا را زیباتر می‌کند.
کلام پایانی…
تأثیر فضا بر کیفیت زندگی و فعالیت‌های ما انکارناپذیر است. انگیزه و انرژی ما برای انجام فعالیت‌های مختلف در فضاهای مطلوب بیشتر است. با توجه به ضرورت انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی باید، طراحی اصولی فضاهای ورزشی انگیزه سبب افزایش انگیزه افراد برای ورزش کردن میشود.
ایجاد فضای ورزشی با هزینه کم اقتصادی بسیار مهم است، کیفیت مطلوب فضا نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. نورپردازی، ترکیب رنگ‌های مورد استفاده در بخش‌های مختلف از قبیل کفپوش، سقف و دیوار بسیار مهم است. رختکن، دوش، اتاق تعویض لباس و محل استراحت از فضاهای ضروری در سالن‌های ورزشی به شمار می‌روند. جایگذاری صحیح تجهیزات ورزشی، آینه‌کاری و انتخاب کفپوش مناسب نیز باید در طراحی باشگاه مورد توجه قرار گیرند.
