اجرای طراحی سوله مناسب باعث ساده شدن جریان کاری و سرعت بخشیدن به روند نقل و انتقالات می‌شود؛ برعکس اگر سوله‌ای به‌درستی طراحی نشود، روی زنجیره عرضه محصولات تاثیر منفی خواهد داشت. با این حساب بهترین طراحی برای سوله چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه است؟

 

با این که امکان استفاده از یک سبک طراحی برای همه سوله‌ها وجود ندارد، اما نکاتی وجود دارند که در همه سوله‌ها مشترک‌ هستند. این مقاله را از دست ندهید چرا که همه نکات و اصول مربوط به طراحی سوله را شامل می‌شود. همچنین بهترین سبک‌های طراحی را به شما معرفی می‌کنیم.

 

مهم‌ترین نکات کلیدی که قبل از طراحی سوله باید بدانید

اجرای هر پروژه‌ای سختی‌های خود را دارد، طبیعتاً طراحی سوله نیز از این قاعده مستثنی نیست. فرقی ندارد سوله را با چه سبکی طراحی می‌کنید، مهم‌ترین موضوع این است که برای آن برنامه‌ریزی کنید و بدانید چه می‌خواهید.

در ادامه ۴ مورد از موارد کلیدی هنگام ساخت سوله را شرح می‌دهیم که فرآیند طراحی و اجرای طرح را بسیار آسان‌تر و سریع‌تر می‌کنند.

 

۱.    کشیدن نقشه و پلان

اولین کاری که قبل از طراحی سوله باید انجام دهید، کشیدن نقشه و طرح آن است. برای این کار می‌توان از نقشه‌های از پیش طراحی شده استفاده کرد یا اینکه نقشه‌ای تازه کشید. امروزه معمولاً نقشه‌ها را با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی تهیه می‌کنند، اما از روش طراحی دستی نیز می‌توان استفاده کرد.

بهتر است برای طراحی نقشه از افراد متخصص در این زمینه کمک بگیرید. آنها بر اساس خواسته‌ها و انتظارات شما، بهترین نقشه را طراحی می‌کنند. در این مرحله باید در اندازه‌گیری‌ها دقت کافی به خرج داد، زیرا اندازه‌های دقیق باعث می‌شوند نتیجه بهتری بگیرید.

هر نقشه‌ای که برای طراحی انتخاب می‌کنید باید طبق استانداردهای مربوط به طراحی داخلی سوله باشد. فضاهای مختلف سوله باید از یکدیگر تفکیک شوند. علاوه بر این باید مسیر مناسبی برای جریان عبور و مرور کارکنان و جابه‌جایی محصولات به وجود آید. نقشه و پلان باید شامل فضاسازی مناسب و تفکیک‌سازی فضاهای مختلف سوله شود.

قسمت‌های عملیاتی را در نقشه خود مشخص کنید و اندازه‌های دقیق همه آن‌ها را بنویسید. مرحله بعد از طراحی نقشه، بهینه‌سازی فضاهای مختلف سوله است.

 

۲.    برنامه‌ریزی درست برای استفاده بهینه از فضاها

میزان فضایی که در سوله وجود دارد، نوع ساختاربندی آن را مشخص می‌کند. فضاهای مختلف سوله عبارتند از انبار، مناطق عمومی برای رفت و آمد و فضاهای لازم برای قرار دادن تجهیزات. برای هر یک از این بخش‌ها باید فضایی مجزا در نظر بگیرید.

اول از همه باید بخش مربوط به انبار را طراحی کنید، به ‌علت اینکه دانستن مقدار فضای خالی موجود برای ذخیره محصولات مهم‌ترین چیز در سوله است.

 

 

روش‌های متنوعی برای انبار کردن محصولات وجود دارد. یکی از این روش‌ها، روش خوشه‌ای سازمان‌یافته است. در این روش محصولات بر اساس نوعشان دسته‌بندی می‌شوند. با به وجود آوردن چنین نظمی، دسترسی به هر یک از خوشه‌ها برای همه کارکنان راحت خواهد شد.

یکی دیگر از روش‌های انبارداری، استفاده از راهرو است، درست مانند همان راهروهایی که در سوپرمارکت‌های بزرگ مشاهده می‌کنید. در این روش راهروها در پشت سوله قرار دارند و قسمت تولید و بقیه قسمت‌ها در جلوی آن.

اگر طبق اصولی که گفتیم فضاسازی کنید، احتمال اینکه با کمبود جا مواجه شوید بسیار کم است. سعی کنید تا جای ممکن در طراحی سوله از فضای عمودی استفاده کنید؛ در این صورت از حداکثر ظرفیت سوله بهره خواهید برد.

 

۳.    انتخاب تجهیزات مناسب

فرقی ندارد در سوله چه محصولاتی را انبار می‌کنید، در هر صورت برای انجام کارها به تجهیزات مناسب احتیاج دارید. انتخاب نوع تجهیزات بستگی به نوع محصول و مقدار فضای سوله دارد. انواع مختلفی از تجهیزات برای جابه‌جایی محصولات سوله وجود دارد که عبارتند از لیفتراک و جک پالت.

 

لیفتراک

یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین تجهیزاتی که در سوله‌ها به کار می‌رود، لیفتراک است. لیفتراک‌ها برای استفاده در فضای داخلی سوله و بلند کردن اجسام سنگین و حجیم مانند پالت‌ها، گزینه کارآمدی به حساب می‌آیند.

قبل از اینکه سراغ لیفتراک‌ها بروید، باید نحوه استفاده از آن‌ها را به‌طور کامل آموزش ببینید و از تمامی نکات ایمنی آگاهی پیدا کنید.

 

جک پالت

یکی دیگر از تجهیزاتی که در هر سوله‌ای باید وجود داشته باشد، جک پالت است. جک‌های پالت برای جابه‌جایی بارهای کوچک‌تر در مسافت‌های کوتاه‌تر طراحی شده‌اند. به‌طور کلی دو نوع جک پالت در بازار وجود دارد: جک پالت دستی و برقی. انتخاب نوع جک بستگی به مصارف شما دارد.

 

 

۴.    امتحان کردن نقشه و ثبت نتایج

بهتر است قبل از اینکه نقشه سوله را پیاده کنید، ابتدا از کاربردی بودن آن مطمئن شوید. بهترین راه برای این کار، این است که اندازه‌گیری‌های طرح پیشنهادی خود را روی محیط سوله امتحان کرده و از بین آن‌ها عبور کنید. لازم نیست این کار را برای همه بخش‌ها انجام دهید، اما امتحان کردن نقشه در فضاهای پر رفت و آمد ضروری است.

به خاطر داشته باشید که در نقشه آزمایشی از تجهیزات نیز استفاده کنید که مطمئن شوید همه آنها بدون مزاحمت و آزادانه قادر به حرکت هستند.

علاوه بر این از کارکنان خود بخواهید که در این پلان امتحانی مشارکت داشته باشند و نظر خود را عنوان کنند؛ هر چه باشد آن‌ها افرادی هستند که قرار است در سوله مشغول به کار شوند.

در آخر باید نتایجی به‌دست آمده را ثبت کنید. آن قسمت‌هایی از نقشه که کاربردی بودند را نگه دارید و بخش‌های ناکارآمد را تغییر دهید. بدون شک ایجاد تغییرات در مراحل اولیه طراحی سوله بسیار آسان‌تر از زمانی است که نقشه کاملاً اجرا شده است.

 

چرا طراحی اصولی سوله مهم است؟

طراحی سوله به‌صورت اصولی از اهمیت بالایی برخوردار است، به‌دلیل اینکه به‌طور مستقیم روی کارایی و بهره‌وری سوله تاثیر دارد. ساختاری که برای سوله در نظر می‌گیرید باید فرآیند عملیات داخل سوله را به بهترین شکل ممکن ترتیب دهد و در نهایت به ساده‌تر شدن کارها، افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها کمک کند.

با رعایت اصول طراحی در سوله‌ها می‌توان به‌راحتی به کالاهای مورد نظر دسترسی پیدا کرد، مسافت‌هایی که باید در سوله طی کرد به حداقل می‌رسد و سوله شکل منظمی به خود می‌گیرد.

 

 

نکته مهم در طراحی سوله این است که همه ملزومات آن را مطابق با نیازهای کسب وکار خود در نظر بگیرید و آنها را در مرحله طراحی اجرا کنید. به دلیل این که تغییر ساختار در حین انجام عملیات ساخت و ساز بسیار هزینه‌بر و سخت است.

 

اصول مهم در طراحی سوله

برای اینکه سوله خود را به بهترین شکل ممکن طراحی کنید، باید حتماً به نکات خاصی توجه داشته باشید. توجه به این نکات اصولی باعث می‌شود ساختار کارآمدی را به وجود آورید.

همچنین با رعایت اصول طراحی سوله به عملیات و جریان کاری سرعت می‌بخشید. در ادامه مهم‌ترین اصولی که هنگام طراحی سوله باید در نظر بگیرید را شرح می‌دهیم.

 

بودجه خود را در نظر بگیرید

قبل از شروع فرآیند طراحی باید همه انتظارات و نیازهای خود را از سوله در نظر بگیرید، بودجه‌ای را برای این کار کنار بگذارید و در آخر طبق همان بودجه، سوله را طراحی کنید.

ممکن است در حین فرآیند طراحی، با نقشه‌های کامل و گرانی مواجه شوید که نسبت به بقیه یک سر و گردن بالاتر هستند، اما بهتر است برای طراحی سوله، طرحی را اجرا کنید که متناسب با بودجه‌تان است.

 

جریان کاری

یکی از مهم‌ترین اصولی که هنگام طراحی و ساخت سوله باید در نظر گرفته شود، جریان کاری است. طرحی که برای ساختار سوله می‌کشید باید جریان مناسبی را برای رفت آمد کارکنان، جابه‌جایی محصولات و عبور تجهیزات فراهم کند. به این ترتیب کارهای سوله سریع‌تر و راحت‌تر انجام می‌شوند.

با طراحی استراتژیک ساختار سوله از ایجاد مسیرهای ناکارآمد جلوگیری کنید و بهترین جریان کاری را به وجود آورید.

 

قابل دسترس بودن

زمانی که سوله را طراحی می‌کنید باید توجه داشته باشید که دسترسی مناسبی به همه قسمت‌های آن و محصولات ایجاد کنید.

 

 

ساختار سوله باید طوری باشد که کارکنان به‌راحتی در بخش‌های مختلف حرکت کنند و به آسانی بدون نیاز به جابه‌جا کردن چیزی، به هر یک از کالاها یا تجهیزات مورد نظرشان دسترسی داشته باشند. با ایجاد ساختار مناسب کارایی سوله افزایش پیدا می‌کند و همچنین سرعت انجام کارها افزایش می‌یابد.

 

ظرفیت عملیاتی

ظرفیت عملیاتی عبارت است مقدار کالاهایی که طی فرآیندهای مختلف در سوله آماده و در نهایت ارسال می‌شوند. انواع عملیاتی که در عموم سوله‌ها اجرامی‌شوند شامل دریافت، جمع‌آوری، ذخیره، بسته‌بندی و ارسال هستند.

با جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به توان ظرفیت عملیاتی سوله می‌توان بهترین ساختار را برای سوله طراحی کرد، به‌طوری که جریان کاری و جابه‌جایی کالاها با مشکل مواجه نشود و هر یک از تجهیزات و محصولات سوله در جای درست خود قرار بگیرند.

 

نیروی انسانی

یکی از اجزای مهم در طراحی سوله، کارکنان آن هستند. با اطلاع از تعداد کارکنان، سطح دانش و تجربه آن‌ها، زمان شیفت‌ها و سایر موارد مربوط به پرسونل می‌توان فضایی را در سوله به وجود آورد که به افزایش کارایی آن کمک کند.

علاوه بر این در فرآیند طراحی و ساخت سوله باید کارکنانی که در آینده ممکن است اضافه شوند را نیز در نظر بگیرید و به نیازهای آن‌ها توجه کنید.

 

دستورالعمل‌ها و مقررات ساخت و ساز

بهترین طراحی سوله، آن طرحی است که با توجه به استانداردهای رسمی اعلام شده برای ساخت سوله طراحی شده باشد، در نتیجه هنگام ساخت سوله باید دستورالعمل‌ها و مقررات مربوط به ساخت سوله را رعایت کرد.

توجه به این دستورالعمل‌ها نه تنها باعث حفظ ایمنی کارکنان، تجهیزات و سایر لوازم باارزش سوله می‌شود، بلکه از بروز مشکلات مربوط به ساخت و سازهای غیرقانونی و جریمه شدن جلوگیری می‌کند.

 

طرح‌های پیشنهادی برای ساختار سوله

اجرای طرح‌های اصولی و بهینه‌سازی آن‌ها باعث می‌شود عملیات داخل سوله بهتر پیش برود، با این حال همه طراحی‌ها برای انواع سوله‌ها مناسب نیستند. در ادامه ۳ مورد از ساده‌ترین و در عین حال کاربردی‌ترین نقشه‌های سوله را توضیح می‌دهیم.

 

طراحی U شکل

یکی از طرح‌هایی که تقریباً در هر سوله‌ای با هر ابعادی قابل اجراست، طراحی U شکل نام دارد. این سبک طراحی همان‌طور که از اسمش پیداست، به شکل حرف U انگلیسی است و شکلی مانند نیم دایره دارد.

بهتر است در این سبک طراحی، قسمت بارگیری و ارسال محصولات نزدیک یکدیگر قرار بگیرند. سپس قسمت‌های تحویل بار در پشت قسمت بارگیری و بخش جمع‌آوری محصولات نیز پشت قسمت حمل و نقل قرار داده شود.

بخش تحویل بار قسمتی است که محصولات تخلیه شده ازکامیون‌ها در آن از یکدیگر تفکیک و مرتب می‌شوند. محصولات تا زمانی که در جای مناسب خود در انبار قرار بگیرند، در قسمت تحویل بار می‌مانند.

 

 

طراحی اتوبوسی

یکی از بهترین طراحی‌ها برای سوله‌های جادار، طرح اتوبوسی است. انبارهای اتوبوسی حالتی کشیده دارند و بهترین مسیر رفت و آمد را ایجاد می‌کنند. در این سبک طراحی سوله، قسمت بارگیری در یک سمت سوله قرار دارد و قسمت ارسال کالا در سمت دیگر. همچنین قسمت انبار نیز در وسط این دو بخش در نظر گرفته می‌شود.

در این نوع طراحی، محصولات حجیم آن قدر مرتب دسته‌بندی می‌شوند که به‌راحتی قابل دسترسی باشند. با این وجود طراحی اتوبوسی معایبی نیز دارد. بدی سوله‌های اتوبوسی و کشیده این است که برای ارسال محصولات باید کارکنان مسافت کل سوله را طی کنند تا به بخش ارسال و حمل و نقل برسند.

 

طراحی به شکل L

سوله‌های L همان‌طور که از اسمشان مشخص است، به شکل حرف L طراحی می‌شوند. در این سبک طراحی قسمت‌های بارگیری و تحویل بار در یک سمت و بخش‌های ارسال و جمع‌آوری محصولات در سمت مجاور ساختمان سوله قرار می‌گیرند و در نهایت شکل L را به وجود می‌آورند.

بقیه فضاهای خالی سوله به انبارداری و قرار دادن کالاها اختصاص دارد. در سوله‌های L فضای زیادی برای ذخیره محصولات وجود دارد.

 

 

سوله‌ها شامل چه قسمت‌هایی می‌شوند؟

با اینکه انواع سوله‌ها با یکدیگر تفاوت دارند، اما همه سوله‌ها دارای قسمت‌های یکسانی هستند. بخش‌های مختلف سوله عبارتند از قسمت‌های بارگیری و تخلیه بار، تحویل بار، انبار محصولات، جمع‌آوری، بسته‌بندی و ارسال. در ادامه درباره هر یک از این قسمت‌ها توضیح خواهیم داد.

 

بخش بارگیری و خالی کردن بار

قسمت بارگیری و تخلیه بار به دو صورت ساخته می‌شود؛ این بخش یا در داخل ساختمان سوله یا خارج از آن به شکل جداگانه قرار می‌گیرد.

در صورتی که بخش بارگیری در داخل سوله قرار گرفته باشد، کامیون‌ها در محل مخصوص خود در داخل ساختمان توقف می‌کنند و مشغول خالی کردن بار خود می‌شوند. اگر در این قسمت فضای کافی برای تجهیزات و ماشین‌آلات بارگیری وجود نداشته باشد، عملیات باید به‌صورت دستی انجام شود، در نتیجه بارگیری زمان بیشتری خواهد برد.

از طرف دیگر اگر بخش بارگیری خارج از سوله جایگذاری شده باشد، این عملیات در دو مرحله انجام خواهد شد. ابتدا کالاها باید با استفاده از تجهیزاتی مانند لیفتراک از کامیون خارج شوند، سپس به قسمت تحویل بار انتقال یابند.

 

قسمت تحویل بار

بعد از اینکه کالاها از کامیون‌ها خارج شدند به قسمت تحویل بار منتقل خواهند شد. بخش تحویل بار به‌عنوان منطقه شروع عملیات سوله نیز شناخته می‌شود. در این قسمت محصولات تحویل گرفته می‌شوند، کیفیتشان کنترل می‌شود و طبق ترتیبی خاص دسته‌بندی خواهند شد.

طراحی‌های اتوبوسی و L برای ایجاد بخش تحویل بار جداگانه مناسب‌تر هستند، اما در سوله‌های U شکل نیز امکان ایجاد قسمتی برای تحویل بار نیز وجود دارد.

اگر در قسمت تحویل بار فضای کافی برای قرار دادن کالاهای تحویل گرفته شده وجود ندارد، با ساختن یک راهروی باریک در ابتدای محل بارگیری، به‌اندازه کافی فضا ایجاد کنید.

در بخش تحویل بار همه کالاها بررسی می‌شوند و آنها را با لیست مربوطه مطابقت می‌دهند، به همین دلیل طراحی این قسمت از اهمیت بالایی برخوردار است. سعی کنید تا جای ممکن فضای جاداری را به تحویل بار اختصاص دهید. هرچه این فضا بزرگ‌تر باشد، روند بررسی کالاها با دقت بیشتری صورت می‌گیرد.

 

بخش انبار

روش‌های متنوعی برای انبارداری محصولات وجود دارد. یکی از بهترین روش‌ها، ایجاد انبار عمودی است. رایج‌ترین روش به وجود آوردن انبار عمودی، روی هم چیدن کالاها است، اما این روش فقط برای کالاهای سفت و سخت مانند کیسه‌های ماسه یا کالاهایی که دارای کارتن‌های مقوایی محکم یا جعبه‌های پلاستیکی هستند، کاربرد دارد. برای روی هم چیدن بقیه محصولاتی که استحکام کمتری دارند، از قفسه استفاده می‌شود.

 

 

یکی دیگر از راه‌های بهینه سازی انبار، جدا کردن انبار پویا و ثابت است. انبار پویا به قسمتی از انبار سوله می‌گویند که به کالاهای پرفروش اختصاص دارد. از طرف دیگر انبار ثابت برای نگهداری کالاهای اضافه است که مدت طولانی‌تری را در سوله خواهد ماند. با تفاوت قائل شدن بین انبار پویا و ثابت، از بروز اشتباهات احتمالی در لیست موجودی جلوگیری کنید.

 

منطقه جمع‌آوری بار

با وجود این که بسیاری از سوله‌ها دارای بخش جداگانه‌ای برای جمع‌آوری کالاها نیستند، اما این بخش یکی از قسمت‌های مهم سوله‌هایی است که ارسال کالا دارند. در این قسمت سفارشات آماده می‌شوند.

بهتر است قسمت جمع‌آوری بار در داخل سوله یا در کنار انبار کالا طراحی شود، به این ترتیب زمان کمتری صرف پیدا کردن کالاهای مورد نظر می‌شود. در انبارهای بزرگ با کالاهای فراوان، استفاده از نوار نقاله و ابزارهای نظم دهنده، سرعت و نظم کار را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد.

 

قسمت بسته‌بندی و ارسال

آخرین قسمت، بخش بسته‌بندی کالا است. در این قسمت همان‌طور که متوجه شدید، کالا‌ها بسته‌بندی و آماده ارسال می‌شوند. این قسمت را باید از سایر قسمت‌های سوله جدا کنید.

اگر سوله شما بخش مشخصی برای جمع‌آوری کالاها ندارد، آن‌ها را در قسمت بسته‌بندی جمع‌آوری کنید. به همین ترتیب در صورتی که کالاها در انبار شما بسته‌بندی نمی‌شود، به‌جای طراحی قسمت بسته‌بندی، قسمتی را به جمع‌آوری کالاهای آماده ارسال اختصاص بدهید.

 

 

بهترین راه برای ایجاد بخش ارسال کالا و بهبود فرآیند ارسال، بهینه‌سازی انبار سوله است. برای این کار پرفروش‌ترین کالاهای سوله را شناسایی کنید و آن‌ها را در نزدیکی محل تحویل بار قرار دهید. ایجاد چنین نظمی در در سوله‌های U شکل و L آسان‌تر است.

 

طراحی سوله؛ راهی به‌سوی انبارداری بهتر

روش‌های بسیار متنوعی برای طراحی سوله وجود دارد و به‌عبارت دیگر نمی‌توان برای همه سوله‌ها نسخه‌ای یکسان پیچید، با این حال استفاده از نکات بالا باعث می‌شود که سوله‌ها به نهایت کارایی خود برسند و به بهترین شکل ممکن مدیریت شوند.

هر سوله‌ای با دیگری متفاوت است، بنابراین قبل از شروع طراحی ابتدا نسبت به نیازها و انتظارات خود آگاهی پیدا کنید و همچنین مناسب‌ترین تجهیزات را برای کار خود در سوله قرار دهید.